Uit zicht

Geen schone kleren, je eten bij elkaar sprokkelen en niet weten waar je de nacht doorbrengt. In Nederland zijn duizenden jongeren dakloos. Ferdi is er één van. Dit is een dag uit zijn leven.

Tot zijn achttiende had Ferdi nog een dak boven zijn hoofd. Daarna ging het bergafwaarts. Hoe belandde hij uiteindelijk op straat?​

Ouders gescheiden

Iedereen ging z’n eigen weg

Explosieve relatie

Verkeerde vrienden

Met justitie in aanraking

In de opvang gekomen

Zo is het eigenlijk begonnen

Sociaal

Geen school, geen werk en de hele dag nog voor je. Hoe zorg je dat je bezig blijft zodat de tijd niet voorbij kruipt?

Zwerfjongeren komen samen op openbare plekken als parken, opvanglocaties of treinstations.


Dat komt omdat ze niet bij vrienden of familie terecht kunnen. Ze komen uit probleemgezinnen, zijn beschadigd en kwamen al vroeg in aanraking met jeugdzorg.

Vaak is het contact met de ouders slecht, en staan ze er dus alleen voor. Als je 18 wordt, mag je kiezen of je nog onder jeugdzorg wilt vallen. Veel jongeren zijn dan zo ‘zorgmoe’ dat ze denken: ‘ik zorg wel voor mezelf’. Op straat of in de opvang sluiten ze nieuwe vriendschappen.

Geld

Geen opleiding, geen baan en de schulden stapelen zich op. Toch moet je zien te overleven. Hoe kom je op straat aan je geld?

Een uitkering voor daklozen is in principe gelijk aan een bijstandsuitkering.


Dat komt neer op 240 euro per maand als je onder de 21 bent, en bijna duizend euro als je 21 of ouder bent. Maar het bedrag verschilt per situatie.

Driekwart van de zwerfjongeren heeft schulden, die soms wel oplopen tot 70.000 euro. Veel van hen komen niet rond van hun uitkering, omdat een groot deel ervan naar schuldeisers gaat.

Een deel zorgt voor extra inkomsten door te werken bij een dagbesteding of, in een enkel geval, drugs te dealen op straat.

Bezit

Je leeft als een nomade en sleept je spullen in een plastic zak met je mee. Welke items zijn het allerbelangrijkst als je op straat wilt overleven?

Voor veel dakloze jongeren is een smartphone hun dierbaarste bezit. Waarom? Bekijk de telefoon van Ferdi om een idee te krijgen.


Omdat ze geen vaste woonplek hebben, houden jongeren gaandeweg steeds minder over.

Ze bewaren alleen zaken die hen helpen overleven, zoals kleding, belangrijk papierwerk en een telefoon. Wanneer ze in opvangcentra slapen, lopen ze het risico bestolen te worden. Sommigen slapen daarom met hun tas in bed.

De smartphone is een onmisbaar item. In een enkel geval hebben zwerfjongeren er zelfs twee: é​én voor eigen gebruik en een hosseltelefoon waarmee ze (drugs)deals sluiten

Dit heeft Ferdi nog meer bij zich:


'Ik heb een sigarendoosje met wat herinneringen, wat sieraden en foto’s. Eenvoudige dingen die me doen denken aan het leven dat ik heb gehad. Dit doosje is heel belangrijk voor me.'

Hygiëne

Je tanden poetsen, een warme douche nemen of schone kleren aantrekken. Dat kan helaas niet elke dag.

Persoonlijke verzorging is een groot issue voor jongeren zonder vaste woonplek.


De meeste opvangcentra hebben sanitaire voorzieningen (toiletten, douches en wasmachines). Er is echter een beperkt aantal plekken voor opvang, want vol is vol.

In de meeste gevallen wordt er bij vrienden of kennissen aangeklopt om gebruik te maken van de badkamer. In de ergste situaties kunnen ze nergens terecht en gaan hygiëne, huid en gebit flink achteruit.

Eten

Als je al wat cash op zak hebt, is dat vaak net niet genoeg voor een maaltijd. Wat ga je eten om je hongergevoel te stillen?

Voor veel zwerfjongeren geldt het motto sharing is caring. Wanneer ze geld te besteden hebben en eten kunnen kopen, wordt dat onderling vaak gedeeld.


In de grote steden kunnen dakloze jongeren terecht bij opvangcentra met een keuken. Daarnaast hebben ze via via adresjes waar gekookt kan worden.

Zitten ze krap bij kas, dan eten ze euroknallers en fastfood. Als zwerfjongeren helemaal blut zijn, stelen ze eten in de supermarkt. In het uiterste geval is er nog een uitweg: speuren tussen het afval.

Slapen

De avond valt en het wordt steeds donkerder en kouder. Waar vind je een slaapplek om de nacht heelhuids door te komen?

Als de nood hoog is, wordt een bankje in het park voor sommige zwerfjongeren een bed.


Vaak gebeurt dit als ze niet meer bij vrienden terecht kunnen. Ze zijn dan al een tijdje van adresje naar adresje getrokken. Dit soort jongeren worden bankhoppers genoemd.

In verschillende gemeenten zijn er tientallen bedden beschikbaar in de nacht- en crisisopvang. De kans op een plek is klein, omdat de vraag groter is dan het aanbod.

Als het kan slaan jongeren de nachtopvang liever over, omdat daar vaak ook junkies verblijven.
  • 9
  • 0
  • 0
  • 0

Dit verhaal staat niet op zichzelf. Er zijn in Nederland zo’n 9000 jongeren tussen de 18 en 23 die dagelijks met dezelfde problemen worstelen. Geen geld, geen thuis en geen mogelijkheid om hun situatie te verbeteren.

Maar het kán wel: met Ferdi gaat het inmiddels een stuk beter. Met veel doorzettingsvermogen en hulp van zijn vriendin ontworstelde hij zich aan het bestaan op straat. Hij heeft nu een huisje, kinderen en een baan.

Je voelt je gewoon heel eenzaam, in de steek gelaten en je zit daar maar.

Deel het verhaal van Ferdi

Twitter Facebook

Zij kwamen er ook uit

Ik heb echt moeten smeken of iemand me wilde helpen.

Sarah is nu moeder en volgt een opleiding >

De vensterbank van een flat was voor mij een bed.

Gerzon waarschuwt jongeren nu voor de fouten die hij maakte >

Verantwoording

Het verhaal van Ferdi is waargebeurd, maar Ferdi is niet zijn echte naam. Omdat hij zijn verhaal alleen anoniem wilde delen, is hij onherkenbaar in beeld gebracht. De teksten onder de video’s zijn Ferdi’s letterlijke woorden, ingesproken door een stemacteur.

De tekst is gebaseerd op meerdere gesprekken met dakloze jongeren en de volgende instanties: Stichting Zwerfjongeren, U2beHeard, Back-UP, Jongerenpunt Dak- en Thuislozen Amsterdam, Streetcornerwork, Straatconsulaat Den Haag, Iris Zorg Nijmegen, Humanitas Onder Dak, Jongerenloket Rotterdam, CBS en Tim van Rooijen (straatadvocaat).

Meer informatie over dakloze jongeren: Stichting Zwerfjongeren.

Colofon

Met dank aan

Ferdi
Sarah
Gerzon Soenarto
Ben Prins
Kamiel Smit
Annemieke van Put
Ruben Kocx
Thijs de Mooij
Lies van der Boon
Lara Ankersmit